Transport a spedycja – czym się od siebie różnią?

Transport i spedycja to dziedziny zwykle wymieniane jednym tchem. Te pojęcia bywają też stosowane jako synonimy. Czy jednak na pewno oznaczają to samo? Czym jest spedycja? Co to jest transport? Czym się od siebie różnią? Wyjaśniamy!

Transport a spedycja – wyjaśnienie pojęć

Zacznijmy od najważniejszego: używanie wymiennie pojęć „transport” i „spedycja” zasadniczo jest błędem. Są to słowa, które oznaczają dwie różne rzeczy, choć oczywiście w ramach tej samej branży. Ich wyjaśnienie i porównanie może pomóc we właściwym zrozumieniu różnic.

Czym jest transport?

Transport to zespół czynności związanych z przemieszczaniem osób i dóbr materialnych za pomocą odpowiednich środków. Pod tym pojęciem kryje się więc nie tylko samo przemieszczanie z miejsca na miejsce, ale również pozostałe procesy niezbędne do osiągnięcia tego celu. Mieszczą się w nim więc między innymi: załadunek, rozładunek i przeładunek oraz dokonywanie opłat i innych czynności manipulacyjnych.

Transport dzieli się na trzy główne rodzaje: 

• lądowy (w tym drogowy, kolejowy),
• powietrzny,
• morski.

Odpowiada on za dostarczenie towaru w określone miejsce w określonym czasie i jest uważany za najważniejsze ogniwo w procesie logistycznym.

Spedycja – co to jest?

Czym zatem jest spedycja? Pod tym pojęciem kryją się przewóz i dostawa towarów wykonywane przez przedsiębiorstwa przewozowe. Zobrazowanie zakresu tego pojęcia jest najłatwiejsze poprzez wymienienie czynności i procesów, które wchodzą w jego skład. Są to:

• przyjmowanie zleceń spedycyjnych,
• dobór odpowiedniego środka transportu,
• zawieranie umów,
• ubezpieczanie ładunków,
• wykonywanie odpraw celnych,
• przygotowanie i odbiór przesyłek,
• przekazanie przesyłki odbiorcy,
• składowanie przesyłek,
• sprzedaż przesyłek,
• podejmowanie należności za przesyłkę,
• wykonywanie cesji praw.

W skrócie: spedycja dotyczy tego wszystkiego, co wiąże się z organizacją transportu. Jest to więc znacznie szersze pojęcie. Co więcej, transport jest ogólnym pojęciem dotyczącym przemieszczania osób i dóbr z miejsca na miejsce, niezależnie od tego, na jakich warunkach się to odbywa. Spedycja jest jednak realizowana tylko przez profesjonalistów i wiąże się z wykonywaniem pewnego rodzaju usług. Za jej prawidłową realizację odpowiada spedytor. Kto to taki? Jest to fachowiec zajmujący się organizacją transportu z uwzględnieniem wszystkich punktów wymienionych powyżej.

Czytaj również: Transport nienormatywny – co wchodzi w koszty i jak go zorganizować?

Spedycja a transport – co je łączy?

Jak już wspomniano, transport jest najważniejszym elementem procesu logistycznego. To dzięki niemu realizowane jest zadanie przemieszczenia danego towaru w określone miejsce i w ustalonym czasie. Profesjonalny transport nie może jednak funkcjonować bez spedycji, dzięki której możliwy jest nadzór i kontrola nad wieloma procesami niezbędnymi do jego prawidłowej realizacji. Są to więc uzupełniające się dziedziny, które muszą ze sobą współpracować. Firma spedycyjna niekoniecznie musi realizować także usługi transportowe, ale w praktyce często te funkcje są połączone, co ułatwia skuteczną realizację wszystkich zadań.

Warto również podkreślić, że nadrzędnym celem spedycji jest zorganizowanie transportu przy maksymalnej optymalizacji kosztów i efektywności. W związku z tym konieczne jest rozważenie różnych opcji i scenariuszy oraz podejmowanie kluczowych decyzji.

Sprawdź też: Przewóz towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym – warunki

Kto to jest przewoźnik? Kto bierze odpowiedzialność za przewóz?

Rozdzielenie funkcji transportu i spedycji może powodować trudności z ustaleniem odpowiedzialności za realizowane procesy. Usługi transportowe odbywają się na mocy umów przewozowych, w których przewoźnik bierze na siebie zobowiązanie dostarczenia określonego towaru lub osób w odpowiednie miejsce i w określonym czasie.

Kto to jest przewoźnik? Według powszechnie obowiązującej definicji jest to podmiot uprawniony do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu za odpowiednią opłatą. Przewoźnik może zajmować się transportem drogowym, kolejowym, lotniczym czy morskim. Może też specjalizować się w przewozach krajowych lub międzynarodowych. Odpowiedzialność za transport zawsze spoczywa na przewoźniku wymienionym w umowie przewozowej, nawet jeśli zleci wykonanie określonych w niej zadań podwykonawcy.

Spedytor jest natomiast odpowiedzialny za staranny wybór przewoźnika. Jeśli w tym zakresie zostanie mu udowodniona nienależyta staranność, może ponosić odpowiedzialność w przypadku powstania szkody. Obowiązkiem spedytora jest zawarcie umowy przewozu w imieniu nadawcy lub też na rzecz nadawcy, ale w imieniu własnym.

Wiesz już, czym jest spedycja, co to jest transport i w jaki sposób się łączą. Jeśli interesują Cię inne podobne zagadnienia, koniecznie sprawdź pozostałe artykuły na naszym blogu!