Przewóz towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym – warunki

Niektóre zadania transportowe wymagają szczególnego podejścia i przestrzegania bardzo ściśle określonych procedur. Tak jest np. w przypadku przewozu towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym. Czego dotyczą te procedury? Jakie są najważniejsze wymagania? Sprawdź, jak zorganizować transport drogowy towarów niebezpiecznych.

Towary niebezpieczne, czyli co?

Wypada zacząć od wyjaśnienia, jakie towary podlegają przepisom konwencji ADR dyktującej warunki transportu drogowego ładunków niebezpiecznych. Zgodnie z jej zapisami towary niebezpieczne to takie materiału i przedmioty, których międzynarodowy przewóz drogowy jest zabroniony lub ograniczony. Są to wszystkie ładunki, które w standardowych warunkach przewozu mogłyby stanowić zagrożenie dla osób lub mienia. Dotyczy to przede wszystkim towarów zawierających substancje wybuchowe, zapalne, żrące lub zakaźne. Są one podzielone na 9 klas:

1. Materiały i przedmioty wybuchowe

2. Gazy

3. Materiały ciekłe zapalne

4.1. Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały wybuchowe stałe odczulone

4.2. Materiały samozapalne

4.3. Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne

5.1. Materiały utleniające

5.2. Nadtlenki organiczne

6.1. Materiały trujące

6.2. Materiały zakaźne

7. Materiały promieniotwórcze

8. Materiały żrące

9. Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

Przewóz towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym podlega nie tylko wytycznym umowy ADR, ale również innym przepisom, w tym w szczególności wytycznym:

• Dyrektywy 2008/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 września 2008 r  ws. transportu lądowego towarów niebezpiecznych,
• Ustawy z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych,
• Ustawy z dnia 6 września 2001 r. o  transporcie drogowym.

Jak przebiega przewóz towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym?

Towary niebezpieczne mogą być przewożone w pojazdach zamkniętych i otwartych pod warunkiem ich właściwego zabezpieczenia. Wymaga to zastosowania certyfikowanych opakowań oraz odpowiedniej ochrony przed przemieszczaniem się w trakcie jazdy. Wszystkie osoby zajmujące się przewozem drogowym, załadunkiem oraz rozładunkiem ładunków niebezpiecznych muszą posiadać uprawnienia ADR i przejść wcześniej odpowiednie szkolenie. Od przedsiębiorców zajmujących się przewozami ADR wymaga się również wyznaczenia doradcy ds. bezpieczeństwa w przewozie towarów niebezpiecznych. Wskazane jest ponadto monitorowanie trasy przejazdu. Bezwzględnie należy też przestrzegać przepisów związanych z czasem pracy i odpoczynkiem kierowców.

To może Cię zainteresować: Czas pracy kierowcy tira – przepisy, kontrola, optymalizacja

Najważniejsze obowiązki uczestników procesu transportowego

Nadawca ma obowiązek prawidłowo opakować i oznakować towar oraz załadować go we właściwy sposób. Przewoźnik odpowiada natomiast za właściwy wybór środka transportu spełniającego określone w przepisach wymagania. Musi również dostarczyć odpowiednie wyposażenie i oznakowanie. Każdy pojazd realizujący transport drogowy towarów niebezpiecznych musi być oznaczony specjalnymi pomarańczowymi tablicami w kształcie prostokąta. Umieszcza się je z przodu i z tyłu pojazdu lub zespołu pojazdów.

Kierowca musi mieć odpowiednie kwalifikacje do realizacji przewozów ADR, znać obowiązujące go przepisy, a także sposoby udzielania pierwszej pomocy i postępowania podczas wypadków. Wymaga się od niego przygotowania i zabezpieczenia ładunku do przewozu, dopilnowania przestrzegania dopuszczalnej ładowności oraz ostrożnej jazdy. Kabina kierowcy musi być specjalnie zabezpieczona oraz wyposażona w sprzęt służący jego ochronie na wypadek niebezpiecznego zdarzenia.

Przewóz ładunków niebezpiecznych w transporcie drogowym – sposoby

Przewóz ładunków niebezpiecznych w transporcie drogowym może się odbywać na 3 sposoby. Są to:

• przewóz w sztukach – wymagający oznaczenia każdej sztuki towaru nalepką ostrzegawczą i numerem UN, a w przypadku materiałów wybuchowych również ich nazwą; dozwolony jest transport w skrzyniach, kontenerach lub na platformach, a także wykorzystanie pojazdów ze specjalnie przygotowanym nadwoziem;
• przewóz bez opakowania (luzem) – za pomocą pojazdów skrzyniowych lub kontenerów, przeznaczony do towarów stałych stwarzających niewielkie zagrożenie;
• przewóz w cysternach – wymagający odpowiedniego oznakowania.

Transport drogowy towarów niebezpiecznych należy planować, tak aby odbywał się po drogach o możliwie dobrej nawierzchni i małym natężeniu ruchu, z ominięciem zabudowanych obszarów miast, a także czynnych ośrodków wypoczynkowych i sportowych. Niektóre rodzaje materiałów wymagają też zgłoszenia do komendanta wojewódzkiego policji oraz straży pożarnej, w przypadku innych wymagane jest zezwolenie miejscowego komisariatu lub posterunku policji i komendanta Państwowej Straży Granicznej na dokonanie załadunku i wyładunku. Wszystkich zgłoszeń należy dokonywać z odpowiednim wyprzedzeniem.

Czytaj też: Transport nienormatywny – co wchodzi w koszty i jak go zorganizować?

Transport drogowy towarów niebezpiecznych – dokumentacja

Transport drogowy towarów niebezpiecznych wiąże się również z koniecznością posiadania odpowiedniej dokumentacji. Należy ją przewozić w kabinie. Musi zawierać:

• nazwy i adresy nadawcy oraz odbiorcy,
• numery UN wszystkich przewożonych ładunków,
• numery nalepek,
• grupę pakowania, 
• rodzaj i ilość towaru,
• dodatkowe informacje charakteryzujące dany przewóz.

Kierowca powinien również mieć przy sobie pisemną instrukcję od nadawcy w językach wszystkich krajów tranzytowych. Wymagane jest też dołączenie do listu przewozowego zezwoleń, certyfikatów i tekstów umów specjalnych – w zależności od rodzaju ładunku i zawieranych umów.

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat wymogów formalnych przy realizacji zadań transportowych? Sprawdź artykuł: Obowiązkowe dokumenty transportowe kierowcy wykonującego przewóz