Inspekcja Transportu Drogowego – jakie ma uprawnienia i za co wystawi mandat?

Inspekcja Transportu Drogowego to jedna z instytucji, którą powinien mieć na uwadze każdy kierowca. Co prawda do 2011 roku zajmowała się jedynie niektórymi pojazdami, teraz może skontrolować każdego kierowcę, a w niektórych przypadkach również ukarać go mandatem. Dowiedz się, jakie są uprawnienia Inspekcji Transportu Drogowego i kiedy należy obawiać się kontroli.

Czym jest Inspekcja Transportu Drogowego? 

Inspekcja Transportu Drogowego to urząd powołany w 2001 roku. Powstał on, między innymi w związku z wymogami Unii Europejskiej oraz z chęcią zagwarantowania bezpieczeństwa w ruchu drogowym przy jednoczesnym zapewnieniu uczciwej konkurencji w transporcie drogowym. Wśród celów urzędu znajdowały się też przeciwdziałanie degradacji dróg oraz troska o ochronę środowiska. Początkowo kompetencje Inspekcji były ograniczone, ale wraz z upływem lat stopniowo je rozszerzano. Przełom nastąpił w 2011 roku – to od tego momentu ITD (nazywana potocznie inspekcją ruchu drogowego) ma prawo zatrzymać i skontrolować każdego kierowcę, który łamie przepisy drogowe.

Sprawdź też: GPS w aucie firmowym – regulacje prawne i korzyści

Inspekcja Transportu Drogowego – uprawnienia

Jak już wyjaśniliśmy, obecnie każdy kierowca może być zatrzymany przez Inspekcję Transportu Drogowego. Uprawnienia tej instytucji obejmują zatrzymanie kierowcy łamiącego przepisy lub podejrzanego o prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. Kontrola Inspekcji Transportu Drogowego może się też odbyć bez żadnej wyraźnej przyczyny, jeśli dotyczy osób zajmujących się profesjonalną realizacją transportu drogowego – a więc wszystkich kierowców zawodowych. Co więcej, istnieją również kary nakładane przez inspektorat ruchu drogowego – mandaty i grzywny za nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów. W tym zakresie instytucja ma uprawnienia bardzo zbliżone do policji. Dlatego warto mieć się na baczności, widząc w swoim zasięgu samochód ITD.

ITD: kontrole drogowe i kary

Czym w takim razie ITD różni się od policji? Osoby, które nie są kierowcami zawodowymi powinny pamiętać, że funkcjonariusze Inspektoratu mogą zatrzymywać samochody osobowe tylko wtedy, gdy mają ku temu podstawy obejmujące złamanie przepisów lub poważne podejrzenie dotyczące nietrzeźwości kierowcy. Inspekcja ruchu drogowego mandat może wystawić również za nadmierną prędkość, jeśli takową wykaże radar lub inne urządzenie kontrolujące. Nie może jednak zatrzymać kierowcy osobówki bez wyraźnego powodu, nawet jeśli jest on podejrzany o dokonanie innych czynów zabronionych.

Instytucja ma znacznie więcej uprawnień, jeśli chodzi o kierowców zawodowych i przedsiębiorstwa, które ich zatrudniają. Istnieje kilka danych, jakie może skontrolować Inspekcja Transportu Drogowego: czas pracy kierowcy, czas jazdy, przerwy w ruchu, prędkość pojazdu w trasie, czyli wszystkie zapisy tachografu. Przedstawiciel tego urzędu może również sprawdzić kartę kierowcy.

Czy inspektor ITD może kontrolować firmę transportową?

Jak najbardziej. Ma prawo wejść na jej teren, a przedsiębiorca musi zapewnić mu dostęp do siedziby firmy. Oczywiście każdy podmiot poddawany kontroli ma prawo (a nawet powinien) poprosić funkcjonariusza o wylegitymowanie się. W ten sposób można sprawdzić, czy dana osoba faktycznie jest tym, za kogo się podaje.

Inspekcja Transportu Drogowego – jak rozpoznać funkcjonariuszy?

Inspekcja Transportu Drogowego jest służbą mundurową. Oznacza to, że jej funkcjonariusze pracują w specjalnych strojach. Poruszają się również pojazdami oznaczonymi w charakterystyczny sposób. Są one biało-zielone i opisane nazwą instytucji zarówno po bokach, jak i z tyłu. Mundury funkcjonariuszy również są ciemnozielone. Z tego powodu w slangu osób posługujących się CB-radiem, Inspekcja Transportu Drogowego nazywana jest „krokodylami”.

Funkcjonariusz dokonujący kontroli na drodze powinien mieć na sobie mundur i zaprezentować odpowiednią legitymację. 

UWAGA! Jeśli jednak kontrola Inspekcji Transportu Drogowego odbywa się w firmie transportowej, na przystanku lub postoju taksówek, jej przedstawiciel nie musi mieć na sobie munduru.

Inspekcja Transportu Drogowego – za co wystawi mandat?

Tzw. inspekcja ruchu drogowego mandat może wystawić za szereg wykroczeń, również kierowcom samochodów osobowych. To między innymi:

• zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym,
• przekroczenie prędkości,
• prowadzenie nieoświetlonego pojazdu,
• tamowanie lub utrudnianie ruchu,
• niestosowanie się do znaku, sygnału lub polecenia w ruchu drogowym,
• prowadzenie pojazdu bez uprawnień,
• posługiwanie się dowodem rejestracyjnym z nieprawdziwymi danymi,
• naruszenie przepisów o bezpieczeństwie lub porządku w ruchu drogowym.

Ponadto funkcjonariusze mogą ukarać kierowców zawodowych za manipulacje przy tachografie, brak odpowiednich dokumentów i wszelkie inne naruszenia mogące występować w transporcie drogowym. 

Sprawdź też, jakie są obowiązkowe dokumenty transportowe kierowcy wykonującego przewóz, by nie narazić się na mandat!